„Ż” jak Żnin<h4><img src="https://archiwum.nastepnyprzystanek.pl/wp-content/uploads/2021/01/Kalendarz-ikona.png" style="width: 30px"> marzec 2021</h4>

„Ż” jak Żnin

marzec 2021

Pałuki poszukiwane! Ktokolwiek widział, ktokolwiek wie? Ta tajemnicza kraina zajmująca zaledwie dwa tysiące kilometrów kwadratowych powierzchni schowała się na pograniczu województw wielkopolskiego i kujawsko-pomorskiego. Nic jednak dziwnego, że Pałuki zdają się umykać uwadze turystów, wszak obejmują teren tylko czterokrotnie większy od obszaru na którym rozgościła się stolica kraju (rzecz jasna z pominięciem legionowsko-pruszkowsko-otwockiego pierścienia aglomeracyjnego). Do tego dochodzi jeszcze niezbyt szczęśliwe położenie na mapie Polski – w szeroko pojętej centralnej nicości.

Za niepisaną stolicę pałuckiego niebytu uznawany jest Żnin, koncentrujący wraz z najbliższą okolicą główne atrakcje tego regionu. Ponieważ mam przyjemność napisania tego posta, oznacza to, że nawet jeśli na Pałukach panuje turystyczna nicość, okazała się na tyle łaskawa, by wypluć mnie z powrotem do ogólnopolskiej rzeczywistości. A czy faktycznie wieje tu aż taką czarną dziurą?

Spis treści:

Żnin City

Nawet nie będę próbował nikomu udowadniać, że status „stolicy Pałuk” zobowiązuje do jakichkolwiek uwarunkowań wielkościowo-ludnościowych. Żnin to naprawdę niewielkie miasteczko, dlatego powinien wystarczyć kilkugodzinny spacer, aby trafić we wszystkie jego zakamarki.

Centrum zarówno lokalnej, jak i przyjezdnej ciekawości mieści się na placu Wolności, na którym nie sposób przeoczyć udostępnianej w sezonie do zwiedzenia piętnastowiecznej baszty. Potężna budowla stanowić miała bezpieczne schronienie dla… żnińskiej papierologii na wypadek powtórzenia się pożogi z 1447 roku.

Całoroczny ruch turystyczny skupia się zaś w budynku Magistratu, który został (nie)ukończony w 1906 roku do pełnienia funkcji siedziby władz miejskich, a od lat siedemdziesiątych w ramach Muzeum Ziemi Pałuckiej użycza przestrzeni trzem jakże różniącym się od siebie wystawom stałym, a także ekspozycjom czasowym goszczącym w galerii imienia Tadeusza Małachowskiego.

Pierwsza z wystaw stanowi swoisty manifest etnicznej odrębności Pałuczan. Ta niewielka salka dobitnie przekonała mnie, że charakterystycznym elementem dla tutejszej kultury ludowej są papierowe ozdoby i wycinanki. Poza tymi barwnymi akcentami, do pałuckich wyróżników zaliczyć można drewniane budownictwo podcieniowe, sztukę meblarską, charakterystyczną rzeźbę sakralną czy bogato haftowane stroje ludowe. W przestrzeni wystawowej zaaranżowano też fragment wnętrza tradycyjnej pałuckiej chaty.

Dlaczego wpisująca się w nurt rzeźby sakralnej „Madonna Częstochowska” bardziej przywodzi mi na myśl wizerunki posągów z Wyspy Wielkanocnej, aniżeli uświęcone lico Matki Boskiej z Jasnej Góry?
Swoje miejsce na ekspozycyjnej półce znalazło też wyobrażenie „Zdobycia Świata”, a także postać Pałuczanki, kołodzieja czy króla Jan III Sobieskiego. Nie mogło zabraknąć też Jana Pawła II oraz Chrystusa Frasobliwego.
Na powyższej wystawce przyjrzyjmy się jeszcze nieco uważniej bohaterom „Zdobycia Świata”.

„Naj”, „Viva!”, „Twój Styl”, „Zwierciadło”, „Gala” – we współczesnym kiosku doprawdy ciężko nie zauważyć bogatej oferty tak zwanej „prasy kobiecej”. Któż by jednak przypuszczał, że pierwsze kobiece czasopismo na ziemiach polskich – „Moja Przyjaciółka” – pochodziło właśnie z niewielkiego Żnina? Wydawniczy hit drukarni Anny i Alfreda Krzyckich, którzy przejęli niewielki niemiecki zakład, w przededniu drugiej wojny światowej ukazywał się w całym kraju w kilkutysięcznym nakładzie. Nietrudno się domyślić, że za sekcję kobiecą odpowiadała w firmie Anna Krzycka, podczas gdy jej mąż Alfred był jednym z pionierów polskiej prasy codziennej ubiegłego wieku. Nic więc dziwnego, że jedna z sal żnińskiego Magistratu poświęcona została ekspozycji maszyn drukarskich, a boczną ścianę budynku Muzeum Ziemi Pałuckiej zdobi okładka „Mojej Przyjaciółki”.

Jeżeli, Miły Czytelniku, tytuł dzisiejszego pisma „Przyjaciółka” skojarzył Ci się z tytułem żnińskiego bestseleru, jest to trop jak najbardziej słuszny. Ukazująca się nieprzerwanie od 1948 roku „Przyjaciółka” to celowe nawiązanie do żnińskiej „Mojej Przyjaciółki”.

Kiedy już do skojarzeń ze Żninem dopisałem sobie „Moją Przyjaciółkę”, czekało na mnie prawdziwe zaskoczenie. W niezbyt sprzyjającym celom wystawienniczym podpiwniczeniu trafiłem do niewielkiej salki, w której po wykryciu mojej obecności przez fotokomórkę zapalającą światło, moim oczom ukazało się kilkadziesiąt silników, na pierwszy rzut oka służących do napędzania jednostek pływających. W otoczeniu bogactwa pamiątek z międzynarodowych zawodów motorowodnych, okazało się, że Żnin to nie tylko Polska, ale nawet i światowa stolica motorowodniactwa. Jak bowiem inaczej określić miasto, które miało przyjemność dziesięciokrotnej organizacji mistrzostw świata oraz szesnastokrotnej organizacji mistrzostw Europy w różnych klasach? Aż ciśnie się na ustach pytanie, dlaczego tak bogata historia mieści się w zaledwie kilku podziemnych pokoikach? Może jednak w nowoczesnej i przestronnej przestrzeni wystawowej, rzędy silników, śrub napędowych i pucharów nie wywierałyby na odwiedzających tak niezwykłego wrażenia.

W motorowodnej sekcji Muzeum Ziemi Pałuckiej znalazło się też miejsce do upamiętnienia osób zasłużonych dla polskiego motorowodniactwa. Największy ołtarzyk zaskarbił sobie Józef Kowalkiewicz uznawany za najbardziej zasłużonego działacza na rzecz promowania sportu motorowodnego w Polsce. Organizatorowi około stu imprez w tej dziedzinie wystawa ta zawdzięcza też większość zbiorów, które przekazał on wraz ze Stefanem Czarneckim.
Nieopodal muzeum hołd najsłynniejszym motorowodniakom oddaje Aleja Sław Sportu Motorowodnego. Choć billboardowo-ogrodzeniowe okoliczności nie sprzyjają estetyce całego zajścia, wielokrotni mistrzowie Europy i świata Waldemar Marszałek, Tadeusz Haręza czy Lechosław Rybarczyk, a także wspomniany już działacz Józef Kowalkiewicz na pewno nie obrazili się za takie upamiętnienie.
A na wypadek gdyby zadziwień wywołanych wystawienniczym patchworkiem stałej ekspozycji Muzeum Ziemi Pałuckiej wciąż było mało, w ramach sekcji czasowej trafiłem na… prace Salvadora Dalego stanowiące ilustracje do „Boskiej Komedii” Dantego.

Wraz z oddalaniem się od basztowo-magistratowego punktu centralnego, turystyczny radar cichnie, jednak mimo wszystko warto przespacerować się żnińskimi uliczkami, by na własnej skórze doświadczyć nakrytego przemysłową otuliną ducha rolniczej rzeczywistości dającego o sobie znać w nazwie miasta pochodzącej od staropolskiego słowa „żnieja” oznaczającego żniwa.

Nieopodal przepływającej przez miasto rzeki Gąsawki upamiętniono Władysława Lewandowskiego – pierwszego powstańca wielkopolskiego poległego w walkach o Żnin.
Im dalej w Żnin, tym silniej można odnieść wrażenie, że czas się tu po prostu zatrzymał. Takie czasoprzestrzenne zakrzywienie występuje chociażby w okolicy dawnego kina „Pałuczanin”, którego dwudziestopierwszowieczna reaktywacja zakończyła się finansową porażką.
Optymizmem nie napawa również niszczejący dwór biskupi z 1795 roku, w którym jeszcze nie tak dawno temu mieściło się zapomniane dziś Muzeum Sztuki Sakralnej.

Może i Żnin nie zalicza się do kategorii metropolii, jednak z pewnością to miasto wiekowe – dziś już ponad siedmiowiekowe. Siedemsetlecie nadania praw miejskich ówczesnej własności arcybiskupów gnieźnieńskich, którą pozostawał do XVIII wieku, obchodzono w latach sześćdziesiątych ubiegłego wieku. Pamiątkami po tamtych wydarzeniach jest nazwa jednej z głównych arterii komunikacyjnych miasta – ulicy 700-lecia – oraz pomnik w parku położonym nad Jeziorem Żnińskim Małym, do którego warto wybrać się na wypadek zbytniego przygnębienia utraconą świetnością.

Pociąg do kolei

Niewielkie pałuckie zagłębie, dzięki dobrym glebom, tradycyjnie podporządkowane zostało rolnictwu, a ze względu na bogactwo jeziorne, także rybołówstwu. Wiele wskazuje na to, że nazwa „Pałuki” nawiązuje do tutejszego ukształtowania powierzchni. Staropolski rdzeń zawarty w słowach: „łuk”, „łęg” i „łuh” odnosi się do łukowatej, a więc pagórkowatej rzeźby terenu. Zestawienie pałuckiej łukowatości z ponadprzeciętnym zabagnieniem i jeziorną obfitością stanowiło zmutowaną przeszkodę w rozwoju infrastruktury uniemożliwiającą poprowadzenie przez Pałuki normalnotorowej linii kolejowej. Pruskie władze żnińskiej prowincji zadecydowały więc o zapewnieniu lokalnej komunikacji przy pomocy kolei wąskotorowej o sześćdziesięciocentymetrowym rozstawie.

Pierwsze połączenia oddano do użytku w 1894 roku, a w szczycie swych komunikacyjnych zasięgów żnińska wąskotorówka obsługiwała trasę o długości niemal osiemdziesięciu kilometrów, prując po szynach z zawrotną prędkością 20-25 kilometrów na godzinę, która wciąż biła jednak na głowę możliwości wozów konnych. Dzisiejsza turystyczna zabawka, na przełomie XIX i XX wieku stanowiła podstawowy środek transportu do przewozu płodów rolnych czy poczty oraz oczywiście samych Pałuczan. Przyjęta przez władze II Rzeczypospolitej, doceniona przez niemieckiego okupanta, przysłużyła się także w Polsce powojennej, aż do momentu stopniowego wypierania przewozów kolejowych przez wszędobylskie ciężarówki i PeKaeSy. Na szczęście kursowy przestój nie trwał długo – po kilkunastoletniej przerwie – w połowie lat siedemdziesiątych rozpoczęto przewozy w służbie turystom pod egidą Muzeum Ziemi Pałuckiej.

Ze Żnina, stanowiącego obecnie stację końcową na północy, w trwającym od początku maja do końca sierpnia sezonie turystycznym dotrzeć można do Wenecji, Biskupina i Gąsawy. Jak to możliwe, że zachowany do współczesności odcinek liczy zaledwie dwanaście kilometrów, a jednak zabiera turystów aż do Wenecji? Ha ha ha, doprawdy znakomity żart prowadzącego… Oczywiście w rozkładzie Żnińskiej Kolei Wąskotorowej mowa jest o pałuckiej Wenecji – wsi położnej kilka kilometrów na południe od Żnina. Co więcej, ta niewielka mieścinka odgrywa niebagatelną rolę w sztuce pod tytułem: „Zachowanie pamięci o rozwoju kolejnictwa na Pałukach”. Mieści się tutaj pierwszy w Europie skansen kolei wąskotorowej, który uznawany jest też za największy wąskotorowy skansen na kontynencie.

W poczekalni odwiedzających wita Leon Lichociński, którego charakterystyczne uszy przez wielu uważane były za największe na świecie. Uszy uszami, jednak dużo ważniejszy jest niekwestionowany tytuł Księcia Pałuckich Przewodników – po ponad czterdziestoletniej pracy w służbie żnińskiej wąskotorówki, przez niemal dwadzieścia lat wcielał się w rolę charyzmatycznego ciuchciowego gawędziarza, oprowadzając turystów po weneckim muzeum. Bezgranicznie oddany pałuckiej ciuchci, wsiadł w jednokierunkowy kurs pociągiem do nieba w okolicznościach, których pewnie sam nie byłby sobie w stanie wymarzyć – oczekując w pewne lipcowe popołudnie na kolejnych zwiedzających. Choć sen wieczny o kolei Książę Pałuckich Przewodników śni od 1992 roku, jego historia jest tu wciąż żywa, między innymi za sprawą noszącego imię Leon jedynego w skali kraju egzemplarza parowozu Px38, wyprodukowanego w 1938 roku przez Pierwszą Fabrykę Lokomotyw w Polsce z siedzibą w Chrzanowie.
Niewątpliwym atutem weneckiego skansenu jest rezygnacja z polityki bezdotykowości eksponatów. Wiele ze składów zaprasza do środka zarówno fanów kolei, jak i ciekawskich laików.
Wenecka „makieta kolejowa” realnych rozmiarów gromadzi kilkanaście parowozów, a także lokomotywy spalinowe, pojazdy techniczne czy drezyny.
Cóż innego mogłoby znaleźć się na placu zabaw w skansenie kolei wąskotorowej?

We włoskiej Wenecji mają swój Pałac Dożów, a Pałuki nie pozostają w tym kontekście dłużne, zapraszając turystów do Zamku Krwawego Diabła Weneckiego. Na to niechlubne miano zapracował sobie sędzia kaliski Mikołaj Nałęcz, któremu – według przekazów – obca była łaskawość. Być może na wypadek, gdyby nie wszystkich zdanych na jego sądy delikwentów skazał na karę śmierci, w strategicznym punkcie – na przesmyku pomiędzy jeziorami Weneckim oraz Biskupińskim wzniósł jeden z pierwszych prywatnych zamków w Polsce.

To właśnie temu charakterystycznemu położeniu – zdaniem bezwzględnego sędziego nawiązującemu do usytuowania włoskiego pływającego miasta – miejscowość, która do XVI wieku mogła poszczycić się prawami miejskimi, zawdzięcza międzynarodowe nazewnicze nawiązanie. Wenecja nadpisała poprzednią nazwę – Mościska – która, nie da się ukryć, pozbawiona była światowego splendoru.

Sama warownia cieszyła się zaś swoją rozpoczętą około 1390 roku świetnością jeszcze krócej niż Wenecja miejskim statusem, choć miała w swej niedługiej historii dość chlubny epizod. Zgodnie z lokalnymi podaniami, to właśnie wenecki zamek stanowił armatni poligon doświadczalny przed bitwą pod Grunwaldem. Zaledwie trzy dekady po ukończeniu, budowla weszła jednak w posiadanie arcybiskupów gnieźnieńskich, którzy pomimo przeprowadzonej rozbudowy, ostatecznie wykorzystali pod koniec XV wieku zamkowy budulec do konstrukcji nowej siedziby w Żninie.

Ruiny udostępniane są do zwiedzania w ramach biletu wstępu do skansenu wąskotorowego.
Kiedy, jeszcze przed dotarciem na Pałuki, orientowałem się telefonicznie w kwestii otwartości weneckich atrakcji, usłyszałem w słuchawce: „Zamek jest zamknięty, ale jak pan będzie bardzo chciał, to otworzymy”. No więc bardzo chciałem i dzięki uprzejmości pracownic muzeum załapałem się na prywatne zwiedzanie ruin, za co z tego blogowego miejsca jeszcze raz bardzo dziękuję.
Wokół warowni ustawione są modele machin oblężniczych, a wśród niech niedająca się przeoczyć siedemnastometrowa wieża oblężnicza.
Weneckie podzamcze to więc idealna sceneria do praktycznych lekcji historii.

Słodkich snów

„Żnin w szoku!” – grzmiała Gazeta Pomorska, kiedy na początku 2004 roku władze Krajowej Spółki Cukrowej ogłosiły decyzję o natychmiastowym zamknięciu jednego z czołowych żnińskich pracodawców. Założonej w 1894 roku przez Polaków i Niemców fabryce cukru nie dane było doczekać 110 urodzin. Nie pomogła blokada zakładowego magazynu, w którym na tamten moment znajdowało się szacunkowo około osiemnastu tysięcy ton cukru. Na nic zdały się też strajki głodowe i to nawet wtedy, gdy do pracowników fabryki dołączyły ich żony. Sprawa nieco się skomplikowała, kiedy głodówkową solidarność zadeklarowały dzieci, których rodzice zaangażowali się w protesty. Przypadający w Dzień Matki uliczny przemarsz pięćdziesięciorga gimnazjalistów, którzy w rękach mieli czarne kwiaty, a na ustach hasło: „Będziemy głodować razem z mamami!” odbił się szerokim echem, lecz nie miał wpływu na zmianę niekorzystnej dla lokalnej społeczności decyzji.

Cukrowniczą akcją protestacyjną żyło całe miasto (źródło: http://pomorska.pl/znin-w-szoku/ar/c3-6718933).

Bardzo medialna okazała się też brawurowa wspinaczka pracownika cukrowni na mierzący 72 metry fabryczny komin. Spoglądając na świat z wysoka, zakładowy bohater zażądał kawy i papierosów. Zamiast nich, na miejsce sprowadzono z Bydgoszczy negocjatora, który jednak nie miał nic wspólnego ani z kawą, ani z papierosami. Nietrudno się domyślić, że nakłonienie protestującego do zejścia na ziemię okazało się niemożliwe. Na parterze pojawił się z własnej woli, dopiero po pięciu godzinach. Czekały tu na niego badania lekarskie oraz konfrontacja z policją. Pracownicy zakładu zapewnili mu jednak zgrabne ominięcie wymiaru sprawiedliwości.

Niestety, kominowemu zdobywcy bliżej było chyba do połaskotania stóp świętego Piotra strzegącego bram niebios, aniżeli do ocalenia cukrowni od ostatecznej klęski. Liczący ponad 34 hektary teren zakładu poszedł pod młotek w atmosferze wieszczącej niechybną klęskę całego powiatu żnińskiego. Próżno jednak było szukać nabywcy, który gotów byłby wyłożyć ponad siedem milionów złotych na zakup pocukrowniczego eldorado. Chętny znalazł się niecały rok po obniżeniu ceny wywoławczej do poziomu 4,78 miliona złotych. Był nim Władysław Grochowski – wąsaty sternik Grupy Arche, która w zróżnicowanym portfolio swej działalności, pochwalić może się także kilkunastoma hotelami. Cukrownia Żnin dołączyła do sekcji obiektów lokowanych w historycznych budynkach zagrożonych zapomnieniem oraz bezlitosnymi szczękami pełnymi zębów czasu, które – zgodnie z potoczną mową – niejedno już nadgryzły. Poprzemysłowych teren w Żninie, moim zdaniem obficie wystaje jednak poza kategorię obiektów noclegowych, stanowiąc atrakcję turystyczną samą w sobie.

Pierwszy etap inwestycji, zmierzającej szerokim frontem do przemodelowania żnińskiej rzeczywistości, udostępniono gościom w połowie pandemicznego roku 2020. Główna hala fabryczna zamiast linii produkcyjnej skrywa dziś 184 pokoje, dwie restauracje, bar, przestrzeń relaksacyjną oraz pięć sal konferencyjnych. Zmiana właściciela obiektu i jego nowe przeznaczenie nie oznaczają jednak, że zapomniano tu o przemysłowej przeszłości. To prawdopodobnie jeden z bardziej surowych przykładów rewitalizacji w skali kraju i nie jest to bynajmniej zarzut, lecz ogromny atut. W drodze do pokoju – urządzonego oczywiście w poszanowaniu zastanych przez architektów realiów – natknąłem się na wiele świadectw dawnej świetności zakładu, a cała przestrzeń sprawia wrażenie autentycznej i niepodkoloryzowanej zbytnio do świadczenia usług wypoczynkowo-konferencyjnych.

Każdy z pokoi subtelnie i nieco inaczej od pozostałych wkomponował się w pofabryczną przestrzeń, a elementy wyposażenia dodają wnętrzom industrialnego charakteru.
Spójność zachowują nawet emaliowane kubki do herbaty czy telefony z imitacją tarcz numerycznych.
W tak ciekawych, pełnych zakamarków przestrzeniach, którym daleki jest regularny układ korytarzy, aż przyjemnie się zgubić. Jednego wieczora dobrą godzinę spacerowałem po wszystkich piętrach w poszukiwaniu ducha przeszłości.
Trafiłem wówczas między innymi na stopy 72-metrowego niegdyś świadka wydarzeń z 2004 roku, który szalejąca nad Żninem w sierpniu 2017 roku nawałnica skróciła do wysokości 35 metrów.
Historyczne maszyny produkcyjne dziś nie zaprezentują już swojego działania, czego nie można powiedzieć o pewnym wiekowym rowerze stacjonarnym, który czeka na chętnych w relaksacyjno-treningowej przestrzeni Pakownia.
Pakownia ulokowana jest na jednym z wyższych pięter dawnej fabryki, skąd na parter dotrzeć można w zaledwie kilka sekund dzięki… jedynej w Polsce zjeżdżalni w hotelowym lobby. Cukrowniczy zjazd otwiera stawkę w tej kategorii z wynikiem 26 metrów.
Na posiłki zaprasza restauracja Turbinownia, której nazwa wyjaśnia się zaraz po przekroczeniu progu.
A większe liczebności gości obsługuje sąsiednia sala Melasa.
Połączony z budynkiem fabryki dawny magazyn cukru stanowi dziś centrum konferencyjne z około stuosobową salą kinową o wdzięcznej nazwie Burakino, która zaaranżowana została w silosie.
Po przeciwnej stronie, w kolejnym budynku magazynowym, udostępniono dodatkowe 126 pokoi oraz park wodny ze strefą SPA.
W historycznych murach zmieściły się nawet trzy 25-metrowe tory pływackie oraz strefa saun.
Klub Wirownia zaprasza gości i okolicznych mieszkańców na bilard, piłkarzyki czy kręgle.
Dawna parowozownia to zaś dziś browar Stacja Filtracja. Jego złotawe wytwory z pewnością zostaną docenione przez hotelowych gości oraz mieszkańców Żnina, wszak ostatni browar rodem ze stolicy Pałuk, który produkował piwo „Leszek”, zakończył swoją działalność ponad dekadę temu.
Latem serce cukrowni przenosi się nad Jezioro Żnińskie Duże, gdzie na chętnych czeka piaszczysta plaża, wypożyczalnia sprzętu wodnego, beach bar Płuczka czy szkoła kitesurfingu. Zapomniany raczej akwen doczekał się więc doprawdy godnego zagospodarowania.

Kolejne fazy planu rewitalizacji terenu dawnej żnińskiej cukrowni zakładają prawdziwą inwestycyjną litanię: centrum rehabilitacji, klinika medyczna, muzeum cukrownictwa, park handlowy, biura, boiska czy osiedle mieszkaniowe. To niezwykłe miejsce już teraz pretenduje do miana nowego centrum Żnina, a przecież w tych starych murach drzemie jeszcze ogromny potencjał, który z czasem ma zostać wykorzystany. I choć nowe oblicze czołowego zakładu produkcyjnego w mieście nie przywróciło miejsc pracy byłym pracownikom, dzięki tej adaptacji przetrwała historia jego świetności i bynajmniej nie znalazła się ona na szarym końcu w pogoni za bezmyślnym osiąganiem zysku.

Żnińskie za i przeciw

Nie ukrywam, że Żnin znalazł się na liście „to go” wraz dość szeroko komentowanym tchnięciem nowego życia w zapomniane mury fabryki cukru, które zostało okrzyknięte Debiutem Roku w dwunastej już edycji plebiscytu publikowanego przez ceniony w branży magazyn Hotelarz. Na miejscu okazało się, że to nowe turystyczne życie nie zagryzło się ze strzegącym przeszłości duchem cukrowni, a stolica Pałuk to bardzo różnorodna, choć raczej skromna destynacja. Żniński zestaw atrakcji (powiększony chociażby o wypad do pobliskiego Biskupina) tworzy zaś spójny plan krótkiej, acz treściwej wycieczki.

najnowsze
vs.
– zaniedbanie dużej części Żnina
– niezbyt rozwinięta baza noclegowo-gastronomiczna (Cukrownia Żnin jest na tym tle ożywczym zastrzykiem)
+ całkiem dobra lokalizacja w centrum Polski
+ unikalna etnograficzna enklawa
+ ciekawe, unikalne w skali kraju atrakcje turystyczne (Skansen Kolei Wąskotorowej w Wenecji, Muzeum Archeologiczne w Biskupinie), choć nieduża ich liczba
Shadow

Źródła:

  • Cieślak S., Cukrownia sprzedana. Kto ją kupił? Nie wiadomo, http://znin.naszemiasto.pl/cukrownia-sprzedana-kto-ja-kupil-nie-wiadomo/ar/c3-3529932
  • Cieślak S., Czy stolica Pałuk w końcu będzie miała swoje kino?, http://znin.naszemiasto.pl/czy-stolica-paluk-w-koncu-bedzie-miala-swoje-kino/ar/c13-3554097
  • Cieślak S., Hotel, muzeum, spa. Zobacz jak będzie wyglądała żnińska cukrownia, http://znin.naszemiasto.pl/hotel-muzeum-spa-zobacz-jak-bedzie-wygladala-zninska/ar/c2-3576123
  • Glugla J., Hotele, restauracje i aquapark w Cukrowni Żnin. Miasto w mieście, http://bydgoszcz.wyborcza.pl/bydgoszcz/7,48722,25098626,hotele-restauracje-aquapark-w-cukrowni-znin-miasto-w-miescie.html
  • Kądziela M., Wenecja – kraina kolejki wąskotorowej, http://echodnia.eu/swietokrzyskie/wenecja-kraina-kolejki-waskotorowej/ar/8596948
  • Kulpińska J., Cukrownia: szuka pracowników i osiąga sukcesy, http://palukitv.pl/artykuly/inne/2891-cukrownia-szuka-pracownikow-i-osiaga-sukcesy
  • Lewińska A., Wakacje 2020. Konstelacje dobrych miejsc – czyli co warto zobaczyć w Kujawsko-Pomorskiem, http://bydgoszcz.wyborcza.pl/bydgoszcz/7,174997,26178807,konstelacje-dobrych-miejsc.html
  • Patroniak R., Nie żyje komandor Posnanii i organizator wielu imprez motorowodnych, Józef Kowalkiewicz!, http://gloswielkopolski.pl/nie-zyje-komandor-posnanii-i-organizator-wielu-imprez-motorowodnych-jozef-kowalkiewicz/ar/3675128
  • Stońska P., Hotel Cukrownia Żnin po otwarciu, „Gazeta Arche”, 2020, nr 7
  • Woźniak I., Bejma J., Padł komin, serce cukrowni i Żnina, http://plus.pomorska.pl/padl-komin-serce-cukrowni-i-znina/ar/12396851
  • Woźniak M., Żnin w szoku!, http://pomorska.pl/znin-w-szoku/ar/c3-6718933
  • http://bauer.pl/czasopismo/przyjaciolka/
  • http://ciuchciaznin.pl/muzeum-kolei-waskotorowej.php
  • http://ciuchciaznin.pl/parowoz-px38-805.php
  • http://ciuchciaznin.pl/trasa-kolejki-waskotorowej.php
  • http://cukrowniaznin.pl/atrakcje/klub-z-kregielnia
  • http://cukrowniaznin.pl/atrakcje/plaza-przystan-wypoczynek-na-wodzie
  • http://cukrowniaznin.pl/atrakcje/wlasny-browar
  • http://cukrowniaznin.pl/lokalizacja/atrakcje/szczegoly-atrakcji?RecordID=134023
  • http://cukrowniaznin.pl/lokalizacja/atrakcje/szczegoly-atrakcji?RecordID=134139
  • http://cukrowniaznin.pl/lokalizacja/atrakcje/szczegoly-atrakcji?RecordID=142464
  • http://cukrowniaznin.pl/lokalizacja/atrakcje/szczegoly-atrakcji?RecordID=143040
  • http://e-hotelarz.pl/artykul/72130/debiut-roku-cukrownia-znin/
  • http://gdymilknaoklaski.pl/rozmowy-ze-sportowcami/ucieklem-ze-szpitala-zostalem-mistrzem/
  • http://it.znin.pl/483-znin-cukrownia-znin
  • http://kujawsko-pomorskie.travel/pl/znin
  • http://muzeumznin.pl/pl/contents/content/91/77
  • http://muzeumznin.pl/pl/contents/109
  • http://muzeumznin.pl/pl/contents/11
  • http://muzeumznin.pl/pl/contents/110
  • http://muzeumznin.pl/pl/contents/113
  • http://muzeumznin.pl/pl/contents/116
  • http://muzeumznin.pl/pl/contents/22
  • http://muzeumznin.pl/pl/contents/75
  • http://paluki.travel.pl/o-regionie
  • http://pb.pl/zaloga-cukrowni-znin-zablokowala-magazyny-cukru-214852?smclient=97e06466-86c7-4b7a-a968-236467fb1f60
  • http://pl.wikipedia.org/wiki/Cukrownia_%C5%BBnin
  • http://ppr.pl/wiadomosci/aktualnosci/znin-manifestacja-cukrownikow-rolnikow-przedsiebiorcow-lekarzy-101062
  • http://regionwielkopolska.pl/artykuly-dzieje-wielkopolski/znin/
  • http://regionwielkopolska.pl/katalog-obiektow/muzeum-kolei-waskotorowej-w-wenecji/
  • http://regionwielkopolska.pl/katalog-obiektow/zamek-w-wenecji/
  • http://rmf24.pl/fakty/polska/news-zaloga-cukrowni-w-zninie-znow-gloduje,nId,188730
  • http://szlakpiastowski.pl/obiekty/trasa-polnoc-poludnie/wenecja/ruiny-zamku-nalecza
  • http://um.warszawa.pl/o-warszawie/warszawa-w-liczbach/powierzchnia-3
  • http://um.znin.pl/index.php?option=com_content&task=view&id=75&Itemid=53
  • http://werandaweekend.pl/sprawdzone-miejsca/cukrownia-znin-park-industrialny-na-swiatowa-skale
  • http://znin.pl/pl/contents/content/156/74
  • http://znin.pl/pl/contents/content/22/1099

Share your thoughts

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *